تداعی و فنون بدیعی

Authors

ناهید طهرانی ثابت

دانش آموخته دکتری رشته زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تربیت مدرس تقی پورنامداریان

استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی تقی پورنامداریان

استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

abstract

فنون بدیعی از دیرباز مورد توجه علمای بلاغت قرار داشته و تقسیم بندیهای مختلفی از آن صورت گرفته است. ابن معتز، قدامه بن جعفر، ابن رشیق و ابن سنان خفاجی، از جمله کسانی هستند که در این زمینه تلاش نموده اند. در قرن هفتم، سکاکی پس از تفکیک علوم بلاغی محسنات کلام را به محسنات لفظی و معنوی تقسیم می کند که تا قرنها مورد توجه و استفاده قرار می گیرد. در دوران معاصر نیز شاهد تقسیم بندیها و ملاحظات دیگری هستیم که اغلب بر پایه گذشته صورت گرفته؛ غیر از مواردی که مبتنی بر دستاوردهای جدید دانش زبان شناسی است. با این همه، شعر نو و بررسی بدیع در آن، ما را به طبقه بندی دیگری هدایت کرده است و آن تقسیم بندی فنون بدیعی بر اساس انواع تداعی است که در سه محور تشابه، مجاورت و تضاد شکل گرفته است. در این مقاله، پس از بررسی تاریخی تقسیم بندیهای موجود ، صنایع بدیعی بر اساس انواع تداعی طبقه بندی شده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

آرایه‌های بدیعی صحیفة‌الرضا

مقالۀ پیش رو در پی آن است که زیبایی فنون بیانی سخنان امام رضا(ع) را در کتاب صحیفة‌الرضا آشکار سازد. این صحیفه دربردارندۀ بخشی از میراث گران‌بهایی است که امام رضا(ع) به‌جای گذارده‌اند؛ آن بزرگوار در این اثر، مبادی اسلام و ارزش‌های اخلاقی را به‌واسطۀ سخنانی مملو از تصاویر بدیعی بیان می‌کنند. امام رضا(ع) فنون بدیعی مختلف را ه...

full text

صنایع بدیعی در «شعر نو»

صنایع بدیعی از دیرباز مورد توجه شاعران و نویسندگان بسیاری بوده است. علی‌رغم تفاوت‌های آشکاری که شعر نو در عرصة وزن و قافیه و نیز عاطفه و مضامین آن با گذشته دارد، و با وجود اظهارات صریح نیما مبنی بر ناکارآمدی دانش بدیع، حضور آرایه‌های ادبی را در شعر نو نمی‌‌توان نادیده گرفت. بررسی بدیع در اشعار چهار تن از شاعران معاصر ـ نیما، سپهری، اخوان ثالث و شاملو ـ نشان می‌دهد که فنون بدیعی در شعر نو، جنبة ...

full text

تمثیل، تصویر یا صنعت بدیعی؟

تمثیل در شعر فارسی کاربردی دیرینه دارد و در سبک هندی از ویژگی‌های آن است. اهل بلاغت از گذشته تا امروز در تعریف و انواع آن دیدگاه‌های متفاوت داشته‌اند. گروهی آن را تصویر از نوع تشبیه یا استعاره دانسته و عده‌ای دیگر آن را صنعت بدیعی محسوب نموده، ضرب المثل‌ها را نیز تمثیل دانسته‌اند. در این مقاله سعی شده ضمن نقل و نقد دیدگاه‌ها و تعاریف مختلف از تمثیل، تعریفی دقیق از تمثیل ارائه و انواع آن معرفی گ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
فنون ادبی

جلد ۱، شماره ۱، صفحات ۱-۱۳

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023